Waarom licht een reu zijn poot op?

Het is nu wel algemeen bekend dat het plassen voor reuen veel meer is dan alleen maar het lozen van afvalstoffen.
Als de hond wordt uitgelaten, gaat zijn belangstelling in de eerste plaats uit naar de chemische signalen op geurplekken waar andere reuen hun poot hebben opgelicht en urine hebben achtergelaten.
Elke boomstam en lantaarnpaal wordt vol aandacht besnuffeld.

Dan, als de geurboodschappen aandachtig gelezen zijn, laat de hond zijn eigen geursignaal achter, waarbij hij het oudere signaal met zijn eigen krachtige geur uitwist.

Wanneer wordt een pootje opgelicht?

Als pups hurken zowel mannetjes als vrouwtjes bij het urineren, maar in de puberteit als ze acht à negen maanden oud zijn, beginnen de reuen één van hun achterpoten op te tillen, terwijl ze hun straal urine naar buiten spuiten. Die poot wordt stijf uitgestrekt en het lichaam scheef gehouden, zodat de vloeistofstroom opzij wordt gespoten en niet omlaag naar de grond.
De drang om de poot op te lichten is zo groot, dat op een lange wandeling met veel geurplaatsen de urine van een hond soms opraakt en er dus geen straaltje meer geproduceerd kan worden.
Bij zo'n gelegenheid zie je een reu soms wanhopig pogingen doen toch nog enkele druppels tevoorschijn te persen om zijn eigen 'visitekaartje' achter te kunnen laten.
Zelfs als de blaas helemaal leeg is zullen ze toch nog hun poot blijven oplichten; die handeling is los komen te staan van de behoefte vloeibare afvalstoffen te verwijderen.
Merkwaardig genoeg heeft het ook niets te maken met mannelijke viriliteit.
Reuen die voor de puberteit gecastreerd zijn, zullen op dezelfde leeftijd hun poot beginnen op te lichten als zij, die seksueel normaal functioneren.
Dus hoewel het een typisch mannelijke handeling is, schijnt het geen verband te houden met het testosteronniveau, wat je eigenlijk wel zou verwachten.
Maar hoewel de aanwezigheid van geslachtshormonen dus niet de oorzaak van deze activiteit is, wordt er zonder twijfel wel een bericht omtrent de seksuele conditie van de hond achtergelaten, daar sekshormonen in de urine worden uitgescheiden.
Ook zijn er speciale persoonlijke uitscheidingsproducten van de mannelijke anaalklieren, die de geurboodschap voorzien van een eigen merkteken.

Er zijn drie redenen aangevoerd waarom het beter is, dat reuen hun poot oplichten dan hurken.
De eerste en misschien belangrijkste is, dat de geursignalen zo vers mogelijk gehouden moeten worden.
Op de grond is er meer kans op verstoring dan bij 'ophangen' aan verticale objecten.
Ten tweede komen de geursignalen op deze wijze op een neushoogte van andere honden terecht, waardoor ze eerder opvallen en gemakkelijker besnuffeld kunnen worden.
Ten derde helpt het andere honden en ook de urinerende hond zelf aan een plek, waar ze hun boodschap moeten plaatsen.
Je kunt een hond van grote afstand naar een eenzame boom of paal zien lopen om daaraan te gaan snuffelen en vervolgens zijn poot op te lichten. M.a.w. de keuze van verticale objecten helpt het aantal plekken waar geuren gevonden kunnen worden te beperken.
Een bijkomstig voordeel van deze methode van geurboodschappen plaatsen is, dat een hond van verre het geslacht van de andere hond kan zien door de lichaamshouding bij het urineren.
Hij of zij kan dan beslissen of er contact moet worden gezocht of niet.

Wat voor boodschappen worden nu precies overgebracht door de geur die bij het lichten van de poot worden geplaatst?
Daarover bestaan verschillende veronderstellingen en waarschijnlijk zijn ze allemaal juist.
De eerste theorie is, dat het een boodschap aan de hond zelf is.
Door overal in de omgeving van zijn huis een persoonlijke geur achter te laten, maakt de hond dat gebied tot het zijne. Bij terugkomst zal hij die geur ruiken en weten dat hij op bekend terrein is.
Wij voelen ons in ons eigen huis thuis, omdat het vol staat met persoonlijke bezittingen en spulletjes.
De hond voelt zich thuis, omdat hij zijn territorium gemarkeerd heeft met zijn eigen 'geurbezit'.
De tweede theorie is, dat de boodschap bedoelt is voor andere honden om ze op de hoogte te brengen van de seksuele toestand en de territoriale aanwezigheid van juist deze hond.
Hierdoor zouden de seksen tot elkaar gebracht kunnen worden en tevens zouden andere reuen er een waarschuwing in kunnen zien om uit de buurt te blijven.
Een hieraan tegengestelde mening is dat honden altijd uiterst geboeid worden door de geur van een andere hond en nooit bevend of angstig achteruit deinzen.
Maar het feit dat de tekens niet direct bedreigend zijn wil nog niet zeggen, dat ze niet zouden aangeven dat dit terrein 'bezet' is.
Ten derde is er een aparte versie van die laatste theorie die wil zeggen, dat de eigenlijke grond van het plaatsen van geurvlaggen er een van timesharing is. Als groepen honden in het wild in elkaars buurt moeten leven met zo min mogelijk conflicten, dan is het nuttig te weten wanneer en hoe vaak buurgroepen voorbij komen.
Daar de sterkte en de kwaliteit van de geurvlaggen afhankelijk zijn van hun versheid, is het mogelijk de frequentie te schatten waarmee andere honden door dit gebied trekken.
Dan wordt de timesharing voor een bepaald terrein mogelijk, doordat troepen elkaar de ruimte geven en niet tot directe en mogelijk schadelijke confrontaties hoeven te komen.
Uit onderzoek bij vrij rondstruinende dorpshonden is gebleken, dat ze wel twee tot drie uur per dag besteden aan het controleren van alle geurtekens in hun territorium.
Dat betekent dagelijkse tochten van verscheidene kilometers, waar elk reukbaken zorgvuldig besnuffeld wordt om de nieuwste boodschappen te lezen.
Hoewel dit veel tijd en energie kost, geeft het elke hond in een bepaald dorp een volledige hondenplattegrond van hun terrein met informatie over grootte van de activiteiten, de seksuele gesteldheid en de identiteit van de lokale hondenbevolking.

wheaten.be